Difference between revisions of "Editing RS-2/nl"

From ICA-AtoM
Jump to navigation Jump to search
m
m
 
(5 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 2: Line 2:
 
[[Image:isaarCover.png|500px|right|thumb|International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families]]
 
[[Image:isaarCover.png|500px|right|thumb|International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families]]
  
<span class="pageTitle">ISAAR(CPF): International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families</span>
+
<span class="pageTitle">ISAAR(CPF): Internationale Norm voor Archivistische
 +
Geautoriseerde Beschrijvingen van Organisaties, Personen en Families</span>
  
[[Main Page]] > [[Requirement sources]] > ISAAR(CPF)
+
[[Main Page/nl|Hoofdpagina]] > [[Requirement sources/nl|Vereiste bronnen]] > ISAAR(CPF)
  
 
[http://www.ica.org/en/node/30230 Download the official, complete standard from the ICA website]
 
[http://www.ica.org/en/node/30230 Download the official, complete standard from the ICA website]
  
<!--
 
[[#1|1. Scope and purpose]]
 
  
2. Related standards and guidelines
+
[[#1|1. Bereik en Doelstelling]]
  
3. Glossary of terms and definitions
+
2. Verwante normen en richtlijnen
  
[[#4|4. Structure and use of the standard]]
+
3. Verklarende lijst van termen en definities
  
[[#5|5. Elements of an authority record]]
+
[[#4|4. Opbouw en gebruik van de norm]]
*[[#5.1|5.1 Identity area]]
+
 
*[[#5.2|5.2 Description area]]
+
[[#5|5. Elementen van een geautoriseerde beschrijving]]
*[[#5.3|5.3 Relationships area]]
+
*[[#5.1|5.1 Identiteit]]
*[[#5.4|5.4 Control area]]
+
*[[#5.2|5.2 Beschrijving]]
 +
*[[#5.3|5.3 Relaties]]
 +
*[[#5.4|5.4 Beheer]]
 +
 
 +
[[#6|6. Organisaties, personen en families relateren aan archiefmateriaal en andere bronnen]]
  
[[#6|6. Relating corporate bodies, persons and families to archival materials and other resources]]
 
-->
 
  
 
<span id="1"></span>
 
<span id="1"></span>
Line 35: Line 36:
 
beschrijvingen van entiteiten (organisaties, personen en families) betrokken bij de
 
beschrijvingen van entiteiten (organisaties, personen en families) betrokken bij de
 
vorming en het beheer van archieven.
 
vorming en het beheer van archieven.
 +
  
 
<span id="1.1"></span>
 
<span id="1.1"></span>
Line 43: Line 45:
 
*b. om de creatie en het gebruik van ontsluitingstermen in archivistische beschrijvingen te regelen;
 
*b. om de creatie en het gebruik van ontsluitingstermen in archivistische beschrijvingen te regelen;
 
*c. om de relaties te documenteren tussen verschillende archiefvormers en tussen deze entiteiten en de archieven die zij gevormd hebben en/of andere bronnen over of van hen.
 
*c. om de relaties te documenteren tussen verschillende archiefvormers en tussen deze entiteiten en de archieven die zij gevormd hebben en/of andere bronnen over of van hen.
 +
  
 
<span id="1.3"></span>
 
<span id="1.3"></span>
Line 48: Line 51:
  
 
Het beschrijven van archiefvormers is een wezenlijke taak van archivarissen, ongeacht of de beschrijvingen zich in papieren of digitale systemen bevinden. Dit vereist een volledige en geactualiseerde documentatie van de context van archiefvorming en -gebruik, vooral van de herkomst van de archieven.
 
Het beschrijven van archiefvormers is een wezenlijke taak van archivarissen, ongeacht of de beschrijvingen zich in papieren of digitale systemen bevinden. Dit vereist een volledige en geactualiseerde documentatie van de context van archiefvorming en -gebruik, vooral van de herkomst van de archieven.
 +
  
 
<span id="1.4"></span>
 
<span id="1.4"></span>
Line 53: Line 57:
  
 
De parallelnorm van dit document, [[RS-1/nl|ISAD(G): Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven]], voorziet in het opnemen van contextgegevens in archivistische beschrijvingen op elk mogelijk niveau. ISAD(G) onderkent ook de mogelijkheid om contextgegevens afzonderlijk vast te leggen en te onderhouden, en om deze contextgegevens te koppelen aan de andere gegevenselementen gebruikt om archieven te beschrijven.
 
De parallelnorm van dit document, [[RS-1/nl|ISAD(G): Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven]], voorziet in het opnemen van contextgegevens in archivistische beschrijvingen op elk mogelijk niveau. ISAD(G) onderkent ook de mogelijkheid om contextgegevens afzonderlijk vast te leggen en te onderhouden, en om deze contextgegevens te koppelen aan de andere gegevenselementen gebruikt om archieven te beschrijven.
 +
  
 
<span id="1.5"></span>
 
<span id="1.5"></span>
Line 58: Line 63:
  
 
Er zijn meerdere argumenten waarom het afzonderlijk vastleggen en onderhouden van dit type contextgegevens een essentieel onderdeel van het archivistisch beschrijven is. Deze werkwijze maakt het mogelijk om beschrijvingen van archiefvormers en contextgegevens te koppelen aan beschrijvingen van archiefstukken van diezelfde archiefvormer(s) die mogelijk in verschillende archiefbewaarplaatsen berusten, alsmede ze te koppelen aan beschrijvingen van andere bronnen zoals bibliotheekmateriaal en museumobjecten die met de entiteit verband houden. Zulke relaties bevorderen de uitvoering van het archiefbeheer en ondersteunen het onderzoek.
 
Er zijn meerdere argumenten waarom het afzonderlijk vastleggen en onderhouden van dit type contextgegevens een essentieel onderdeel van het archivistisch beschrijven is. Deze werkwijze maakt het mogelijk om beschrijvingen van archiefvormers en contextgegevens te koppelen aan beschrijvingen van archiefstukken van diezelfde archiefvormer(s) die mogelijk in verschillende archiefbewaarplaatsen berusten, alsmede ze te koppelen aan beschrijvingen van andere bronnen zoals bibliotheekmateriaal en museumobjecten die met de entiteit verband houden. Zulke relaties bevorderen de uitvoering van het archiefbeheer en ondersteunen het onderzoek.
 +
  
 
<span id="1.6"></span>
 
<span id="1.6"></span>
Line 63: Line 69:
  
 
Archiefbewaarplaatsen die archiefstukken van eenzelfde bron beheren, kunnen de contextgegevens over deze bron eenvoudiger delen of ernaar verwijzen als die op een gestandaardiseerde manier zijn beheerd. Zo’n standaardisatie is vooral van belang in een internationale context aangezien het delen of koppelen van contextgegevens over nationale grenzen heen kan gaan. Het multinationale karakter van archivering, zowel nu als in het verleden, vormt een stimulans tot internationale standaardisatie die dan weer de uitwisseling van contextgegevens zal bevorderen. Processen zoals kolonisatie, immigratie en handel hebben bijvoorbeeld bijgedragen aan het multinationale karakter van archivering.
 
Archiefbewaarplaatsen die archiefstukken van eenzelfde bron beheren, kunnen de contextgegevens over deze bron eenvoudiger delen of ernaar verwijzen als die op een gestandaardiseerde manier zijn beheerd. Zo’n standaardisatie is vooral van belang in een internationale context aangezien het delen of koppelen van contextgegevens over nationale grenzen heen kan gaan. Het multinationale karakter van archivering, zowel nu als in het verleden, vormt een stimulans tot internationale standaardisatie die dan weer de uitwisseling van contextgegevens zal bevorderen. Processen zoals kolonisatie, immigratie en handel hebben bijvoorbeeld bijgedragen aan het multinationale karakter van archivering.
 +
  
 
<span id="1.7"></span>
 
<span id="1.7"></span>
Line 68: Line 75:
  
 
Deze norm stimuleert de creatie van consistente, geschikte en duidelijke beschrijvingen van archiefvormende organisaties, personen en families, met als doel het gemeenschappelijk gebruik van archivistische geautoriseerde beschrijvingen te bevorderen. Hij moet worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale normen.
 
Deze norm stimuleert de creatie van consistente, geschikte en duidelijke beschrijvingen van archiefvormende organisaties, personen en families, met als doel het gemeenschappelijk gebruik van archivistische geautoriseerde beschrijvingen te bevorderen. Hij moet worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale normen.
 +
  
 
<span id="1.8"></span>
 
<span id="1.8"></span>
Line 73: Line 81:
  
 
Archivistische geautoriseerde beschrijvingen zijn vergelijkbaar met bibliografische geautoriseerde beschrijvingen aangezien beide de creatie van gestandaardiseerde ontsluitingstermen horen te ondersteunen. De naam van de archiefvormer van de beschrijvingseenheid is één van de belangrijkste ontsluitingstermen. Ontsluitingstermen kunnen kwalificaties meekrijgen die essentieel worden geacht om de identiteit van de benoemde entiteit te verhelderen, zodat een nauwkeurig onderscheid kan worden gemaakt tussen verschillende entiteiten met een gelijke of gelijkende naam.
 
Archivistische geautoriseerde beschrijvingen zijn vergelijkbaar met bibliografische geautoriseerde beschrijvingen aangezien beide de creatie van gestandaardiseerde ontsluitingstermen horen te ondersteunen. De naam van de archiefvormer van de beschrijvingseenheid is één van de belangrijkste ontsluitingstermen. Ontsluitingstermen kunnen kwalificaties meekrijgen die essentieel worden geacht om de identiteit van de benoemde entiteit te verhelderen, zodat een nauwkeurig onderscheid kan worden gemaakt tussen verschillende entiteiten met een gelijke of gelijkende naam.
 +
  
 
<span id="1.9"></span>
 
<span id="1.9"></span>
Line 78: Line 87:
  
 
Archivistische geautoriseerde beschrijvingen moeten echter aan meer eisen voldoen dan bibliografische. Deze aanvullende eisen komen voort uit het belang dat men in archivistische beschrijvingssystemen hecht aan het documenteren van archiefvormers en de context van archiefvorming. Archivistische geautoriseerde beschrijvingen gaan dus veel verder en zullen gewoonlijk meer gegevens bevatten dan bibliografische.  
 
Archivistische geautoriseerde beschrijvingen moeten echter aan meer eisen voldoen dan bibliografische. Deze aanvullende eisen komen voort uit het belang dat men in archivistische beschrijvingssystemen hecht aan het documenteren van archiefvormers en de context van archiefvorming. Archivistische geautoriseerde beschrijvingen gaan dus veel verder en zullen gewoonlijk meer gegevens bevatten dan bibliografische.  
 +
  
 
<span id="1.10"></span>
 
<span id="1.10"></span>
Line 91: Line 101:
  
 
*de uitwisseling van die beschrijvingen tussen instellingen, systemen en/of netwerken.
 
*de uitwisseling van die beschrijvingen tussen instellingen, systemen en/of netwerken.
 +
  
 
<span id="1.11"></span>
 
<span id="1.11"></span>
Line 96: Line 107:
  
 
Een archivistische geautoriseerde beschrijving opgesteld volgens deze norm, kan ook worden gebruikt om de naam en identiteit van een organisatie, persoon of familie te beheren in een ontsluitingsterm die verbonden is met de archivistische beschrijvingseenheid.
 
Een archivistische geautoriseerde beschrijving opgesteld volgens deze norm, kan ook worden gebruikt om de naam en identiteit van een organisatie, persoon of familie te beheren in een ontsluitingsterm die verbonden is met de archivistische beschrijvingseenheid.
 
<!--
 
<span id="1"></span>
 
== 1. Scope and purpose ==
 
 
<span id=".1"></span>
 
'''1.1'''
 
 
This standard provides guidance for preparing archival authority records which provide descriptions of entities (corporate bodies, persons and families) associated with the creation and maintenance of archives.
 
 
 
<span id="1.2"></span>
 
'''1.2'''
 
 
Archival authority records may be used:
 
*a. to describe a corporate body, person, or family as units within an archival descriptive system; and/or
 
*b. to control the creation and use of access points in archival descriptions;
 
*c. to document relationships between different records creators and between those entities and the records created by them and/or other resources about or by them.
 
 
 
<span id="1.3"></span>
 
'''1.3'''
 
 
Description of records creators is an essential activity of archivists, regardless of whether the descriptions are maintained in manual or automated systems. This requires full documentation and continuous maintenance of the context of records creation and use, most importantly the provenance of archives and records.
 
 
 
<span id=".4"></span>
 
'''1.4'''
 
 
The companion standard to this document, [[RS-1|ISAD(G): General International Standard Archival Description]], provides for the inclusion of contextual information within the description of archives at any level. ISAD(G) also recognises the possibility of capturing and maintaining contextual information independently and linking that contextual information to the combination of other information elements used to describe archives and records.
 
 
 
<span id="1.5"></span>
 
'''1.5'''
 
 
There are many reasons why separate capture and maintenance of this type of contextual information is a vital component of archival description. The practice enables the linking of descriptions of records creators and contextual information to descriptions of records from the same creator(s) that may be held by more than one repository and to descriptions of other resources such as library and museum materials that relate to the entity in question. Such links improve records management practices and facilitate research.
 
 
 
<span id="1.6"></span>
 
'''1.6'''
 
 
Where a number of repositories hold records from a given source they can more easily share or link contextual information about this source if it has been maintained in a standardized manner. Such standardization is of particular international benefit when the sharing or linking of contextual information is likely to cross national boundaries. The multinational character of past and present record keeping creates the incentive for international standardization which will support the exchange of contextual information. For example, processes such as colonialization, immigration and trade have contributed to the multinational character of recordkeeping.
 
 
 
<span id="1.7"></span>
 
'''1.7'''
 
 
This standard is intended to support the sharing of archival authority records by promoting the preparation of consistent, appropriate and self-explanatory descriptions of corporate bodies, persons and families that create records. It is intended to be used in conjunction with existing national standards or as the basis for the development of national standards.
 
 
 
<span id="1.8"></span>
 
'''1.8'''
 
 
Archival authority records are similar to library authority records in as much as both forms of authority record need to support the creation of standardized access points in descriptions. The name of the creator of the unit of description is one of the most important of such access points. Access points may rely on the use of qualifiers that are deemed essential to clarify the identity of the entity thus named, so that accurate distinctions may be made between different entities that have the same or very similar names.
 
 
 
<span id="1.9"></span>
 
'''1.9'''
 
 
Archival authority records, however, need to support a much wider set of requirements than is the case with library authority records. These additional requirements are associated with the importance of documenting information about records creators and the context of records creation in archival description systems. As such, archival authority records go much further and usually will contain much more information than library authority records.
 
 
 
<span id="1.10"></span>
 
'''1.10'''
 
 
The primary purpose, therefore, of this standard is to provide general rules for the standardization of archival descriptions of records creators and the context of records creation, thus enabling:
 
 
*access to archives and records based on the provision of descriptions of the context of records creation that are linked to descriptions of the often diverse and physically dispersed records themselves;
 
 
*understanding by users of the context underlying the creation and use of archives and records so that they can better interpret their meaning and significance;
 
 
*precise identification of records creators incorporating descriptions of relationships between different entities, especially documentation of administrative change within corporate bodies or personal change of circumstances in individuals and families; and
 
 
*the exchange of these descriptions between institutions, systems and/or networks.
 
 
 
<span id="1.11"></span>
 
'''1.11'''
 
 
An archival authority record that conforms to this standard may also serve to control the form of name and identity of a corporate body, person or family named in an access point that is related to the unit of archival description.
 
  
  
 
<span id="4"></span>
 
<span id="4"></span>
== 4. Structure and use of the standard ==
+
== 4. Opbouw en gebruik van de norm ==
  
 
<span id="4.1"></span>
 
<span id="4.1"></span>
 
'''4.1'''
 
'''4.1'''
  
This standard determines the types of information that could be included in an archival authority record and provides guidance on how such records may be deployed in an archival descriptive system. The content of the information elements included in the authority record will be determined by the conventions and/or rules that the agency follows.
+
Deze norm bepaalt welke soort gegevens kunnen worden opgenomen in een archivistische geautoriseerde beschrijving. Hij verschaft richtlijnen voor het opnemen van dergelijke beschrijvingen in een archivistisch beschrijvingssysteem. De inhoud van de gegevenselementen in een geautoriseerde beschrijving zal worden vastgesteld volgens de afspraken en regels van de instantie die haar opstelt.
  
  
Line 190: Line 121:
 
'''4.2'''
 
'''4.2'''
  
This standard consists of information elements, each of which contains:
+
Deze norm bestaat uit gegevenselementen, ieder element bestaat uit:
*a. the name of the element of description;
+
*a. de naam van het beschrijvingselement;
*b. a statement of purpose for the element of description;
+
*b. een formulering van het doel van het beschrijvingselement;
*c. a statement of the rule (or rules) applicable to the element; and
+
*c. een formulering van de regel (of regels) die op het element van toepassing zijn; en
*d. where applicable, examples illustrating implementation of the rule.
+
*d. waar relevant, voorbeelden die de toepassing van de regel illustreren.
  
  
Line 200: Line 131:
 
'''4.3'''
 
'''4.3'''
  
Paragraphs are numbered and are given for citation purposes only. These numbers should not be used to designate elements of description or to prescribe the order or structure of descriptive resources.
+
De paragrafen zijn enkel genummerd om ze te kunnen citeren. Deze nummers moet men niet gebruiken om beschrijvingselementen aan te duiden of om de volgorde of structuur van de beschrijvingen voor te schrijven.
  
  
Line 206: Line 137:
 
'''4.4'''
 
'''4.4'''
  
The elements of description for an archival authority record are organized into four information areas:
+
De beschrijvingselementen voor een archivistische geautoriseerde beschrijving zijn ingedeeld in vier velden:
 
+
1. Identiteit
1. Identity Area
+
*(met de gegevens die de beschreven entiteit op een unieke wijze identificeren en de gestandaardiseerde ontsluitingstermen voor de geautoriseerde beschrijving definiëren)
*(where information is conveyed which uniquely identifies the entity being described and which defines standardized access points for the record)
 
  
2. Description Area
+
2. Beschrijving
*(where relevant information is conveyed about the nature, context and activities of the entity being described)
+
*(met relevante gegevens over aard, context en activiteiten van de beschreven entiteit)
  
3. Relationships Area
+
3. Relaties
*(where relationships with other corporate bodies, persons and/or families are recorded and described)
+
*(met gegevens over relaties met andere organisaties, personen en/of families)
  
4. Control Area
+
4. Beheer
*(where the authority record is uniquely identified and information is recorded on how, when and by which agency the authority record was created and maintained).
+
* (met gegevens die de geautoriseerde beschrijving op een unieke wijze identificeren en met gegevens die aangeven hoe, wanneer en door welke instantie de geautoriseerde beschrijving werd gecreëerd en onderhouden).
  
  
Line 224: Line 154:
 
'''4.5'''
 
'''4.5'''
  
This standard also provides in [[#6|Chapter 6]] guidelines for linking archival authority records to the descriptions of records created by the entity and/or other information resources about or by them. [[#6|Chapter 6]] also includes data models that illustrate the relationships between authority records that describe archival records creators and descriptions of the archives created by those entities.
+
De norm geeft vervolgens in [[#6|hoofdstuk 6]] richtlijnen voor het verbinden van archivistische geautoriseerde beschrijvingen met de beschrijvingen van archiefstukken gevormd door die entiteit en/of met andere gegevensbronnen over of van die entiteit. [[#6|Hoofdstuk 6]] bevat ook datamodellen die de relaties weergeven tussen geautoriseerde beschrijvingen van archiefvormers en beschrijvingen van de archieven gevormd door die entiteiten.
  
  
Line 230: Line 160:
 
'''4.6'''
 
'''4.6'''
  
Appendix A provides a mapping of the descriptive elements between the first edition of this standard and the current edition. Appendix B provides full examples of archival authority records compiled in accordance with this standard.
+
Appendix A verschaft een concordantie van de beschrijvingselementen tussen de eerste en de huidige uitgave van de norm. Appendix B geeft volledige voorbeelden van archivistische geautoriseerde beschrijvingen die zijn opgesteld volgens deze norm.
  
  
Line 236: Line 166:
 
'''4.7'''
 
'''4.7'''
  
All the elements covered by these rules are available for use, but the following four elements are essential:
+
Alle elementen waarop deze regels betrekking hebben, kunnen worden gebruikt, maar de volgende vier elementen zijn noodzakelijk:
*''Type of entity'' (element [[#5.1.1|5.1.1]]);
+
*''Soort entiteit'' (element [[#5.1.1|5.1.1]]);
*''Authorized form(s) of name'' (element [[#5.1.2|5.1.2]]);
+
*''Geautoriseerde naam(namen)'' (element [[#5.1.2|5.1.2]]);
*''Dates of existence'' (element [[#5.2.1|5.2.1]]); and
+
*''Bestaansperiode'' (element [[#5.2.1|5.2.1]]); en
*''Authority record identifier'' (element [[#5.4.1|5.4.1]]).
+
*''Identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving'' (element [[#5.4.1|5.4.1]])
  
  
Line 246: Line 176:
 
'''4.8'''
 
'''4.8'''
  
The nature of the entity being described and the requirements of the particular system or network within which the preparer of an archival authority record works will determine which of the optional elements of description are used in a given authority record and whether these elements are presented in a narrative and/or a structured format.
+
De aard van de beschreven entiteit en de eisen van het systeem of netwerk waarin de vervaardiger van een archivistische geautoriseerde beschrijving werkt, zullen bepalen welke optionele beschrijvingselementen in een bepaalde geautoriseerde beschrijving worden gebruikt en of deze elementen in een verhalende en/of gestructureerde vorm worden gepresenteerd.
  
  
 
<span id="4.9"></span>
 
<span id="4.9"></span>
 
'''4.9'''
 
'''4.9'''
 
Many of the descriptive elements in an ISAAR(CPF) compliant authority record will be used as access points. Rules and conventions for standardizing access points may be developed nationally or
 
separately for each language. Vocabularies and conventions to be used in creating or selecting the data content for these elements may also be developed nationally, or separately for each language. The following ISO standards are useful when developing and maintaining controlled vocabularies:
 
*ISO 5963 ''Documentation - Methods for examining documents, determining their subjects, and selecting indexing terms'',
 
*ISO 2788 ''Documentation - Guidelines for the establishment and development of monolingual thesauri'',
 
*ISO 5964 ''Documentation - Guidelines for the establishment and development of multilingual thesauri'' and
 
*ISO 999 ''Information and Documentation - Guidelines for the content, organization and presentation of indexes''.
 
  
In citing a published source in any element of description, it is suggested that agencies follow the latest version of ISO 690 ''Documentation - Bibliographic references - Content, form and structure''.
+
Veel van de beschrijvingselementen in een volgens ISAAR(CPF) opgestelde geautoriseerde beschrijving zullen worden gebruikt als ontsluitingstermen. Regels en afspraken over de standaardisatie van ontsluitingstermen kunnen zowel nationaal als per taal worden ontwikkeld. De woordenlijsten en afspraken voor het opstellen of selecteren van de inhoud van deze elementen kunnen ook nationaal of per taal worden ontwikkeld.
 +
De volgende ISO normen kunnen van pas komen bij de ontwikkeling en het beheer van
 +
gecontroleerde woordenlijsten:
 +
*ISO 5963 Documentation - Methods for examining documents, determining their subjects, and selecting indexing terms;
 +
*ISO 2788 Documentation - Guidelines for the establishment and development of monolingual thesauri;
 +
*ISO 5964 Documentation - Guidelines for the establishment and development of multilingual thesauri; and
 +
*ISO 999 Information and Documentation - Guidelines for the content, organization and presentation of indexes.
 +
Als in een beschrijvingselement een gepubliceerde bron wordt geciteerd, dan wordt aangeraden dat
 +
de instantie de laatste versie van ISO 690 Documentation Bibliographic references - Content,
 +
form and structure volgt.
  
  
Line 265: Line 197:
 
'''4.10'''
 
'''4.10'''
  
Examples provided throughout the standard are illustrative and not prescriptive. They illuminate the provisions of the rules to which they are attached, rather than extend those provisions. Do not take the examples, or the form in which they are presented as instructions. To clarify the context, each example is followed by an indication in italic of the name of the agency that supplied the example. Further explanatory notes may follow, also in italic, preceded by the word Notes:. Do not confuse the indication of the source of the example and any notes with the example itself.
+
De voorbeelden in deze norm zijn illustratief, het zijn géén voorschriften. Zij zijn bedoeld om de regels waar ze bij horen te verhelderen, niet om ze uit te breiden. Beschouw noch de voorbeelden, noch de vorm waarin ze worden gepresenteerd als instructies. Om de context van elk voorbeeld duidelijk te maken, wordt het gevolgd door een vermelding, in cursief, van de naam van de instantie die het heeft geleverd. Om de context duidelijk te maken, wordt elk voorbeeld gevolgd door een vermelding, in cursief, van de naam van de instantie die het voorbeeld heeft geleverd. Verdere verklarende aantekeningen kunnen volgen, ook in cursief, voorafgegaan door de afkorting N.B.:
 +
Verwar de bronverwijzing van het voorbeeld of mogelijke aantekeningen niet met het voorbeeld zelf.
  
  
Line 271: Line 204:
 
'''4.11'''
 
'''4.11'''
  
This standard is intended to be used in conjunction with [[RS-1|ISAD(G) - General International Standard Archival Description]], 2nd edition and with national archival descriptive standards. When these standards are used together within the context of an archival descriptive system or network, authority records will be linked to descriptions of archives, and vice versa. See [[#6|Chapter 6]] for guidance on how these links may be created. Descriptions of archives and records can be linked to archival authority records in the ''Name of creator(s)'' element ([[RS-1#3.2.1|3.2.1]]) and the ''Administrative/Biographical history'' element ([[RS-1#3.2.2|3.2.2]]) of an ISAD(G) compliant description.
+
Deze norm is bedoeld om gebruikt te worden samen met [[RS-1/nl|ISAD(G) – Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven, 2de uitgave, en met nationale archivistische beschrijvingsnormen. Als deze normen samen worden toegepast binnen een archivistisch beschrijvingssysteem of netwerk, dan zullen geautoriseerde beschrijvingen met beschrijvingen van archieven en omgekeerd worden verbonden. Zie [[#6|hoofdstuk 6]] voor richtlijnen over het leggen van dergelijke relaties. Beschrijvingen van archieven kunnen verbonden worden met archivistische geautoriseerde beschrijvingen via de elementen Naam van de archiefvormer(s) ([[RS-1/nl#3.2.1|3.2.1]]) en Institutionele geschiedenis / Biografie ([[RS-1/nl#3.2.2|3.2.2]]) in een beschrijving die opgesteld is volgens ISAD(G).
  
  
 
<span id="4.12"></span>
 
<span id="4.12"></span>
 
'''4.12'''
 
'''4.12'''
+
 
This Standard is intended to be used in conjunction with national standards and conventions. For example, archivists may be guided by national standards when deciding which elements may or may not be repeatable. In many countries archival descriptive systems require a single ''Authorized form of name'' for a given entity, while in other countries it is permitted to create more than one ''Authorized form of name''.
+
Deze norm is bedoeld om samen met nationale normen en afspraken gebruikt te worden. Archivarissen kunnen bijvoorbeeld nationale normen volgen bij de keuze welke elementen wel of niet mogen worden herhaald. In veel landen eisen archivistische beschrijvingssystemen een enkele Geautoriseerde naam voor een bepaalde entiteit, terwijl in andere landen het toegestaan is om meer dan één Geautoriseerde naam te ontwikkelen.
  
  
 
<span id="4.13"></span>
 
<span id="4.13"></span>
 
'''4.13'''
 
'''4.13'''
+
 
This standard addresses only part of the conditions needed to support the exchange of archival authority information. Successful automated exchange of archival authority information over computer networks is dependent upon the adoption of a suitable communication format by the repositories involved in the exchange. ''Encoded Archival Contex''t (EAC) is one such communications format which supports the exchange of ISAAR(CPF) compliant archival authority data over the World Wide Web. EAC has been developed in the form of ''Document Type Definitions'' (DTDs) in XML (''Extensible Markup Language'') and SGML (''Standard Generalized Markup Language'').
+
Deze norm behandelt slechts een deel van de voorwaarden die nodig zijn om de uitwisseling van archivistische geautoriseerde gegevens mogelijk te maken. Succesvolle digitale uitwisseling van archivistische geautoriseerde gegevens via computernetwerken is afhankelijk van het gebruik van een geschikt communicatieformaat door de bewaarplaatsen die de informatie uitwisselen. Encoded Archival Context (EAC) is een dergelijk communicatieformaat. EAC ondersteunt de uitwisseling via het World Wide Web van archivistische geautoriseerde beschrijvingen die opgesteld zijn volgens ISAAR(CPF). EAC is een Document Type Definition (DTD) in XML (Extensible Markup Language) en SGML (Standard Generalized Markup Language).
  
  
 
<span id="5"></span>
 
<span id="5"></span>
== 5. Elements of an authority record ==
+
== 5. Elementen van een geautoriseerde beschrijving ==
  
 
<span id="5.1"></span>
 
<span id="5.1"></span>
=== 5.1 Identity area ===
+
=== 5.1 Identiteit ===
 +
 
  
 
<span id="5.1.1"></span>
 
<span id="5.1.1"></span>
'''5.1.1 Type of entity'''
+
'''5.1.1 Soort entiteit'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate whether the entity being described is a corporate body, person or family.
+
Het aangeven of de beschreven entiteit een organisatie, persoon of familie is.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Specify the type of entity (corporate body, person or family) that is being described in this authority record.
+
Specificeer de soort entiteit (organisatie, persoon of familie) die beschreven wordt in deze
 +
geautoriseerde beschrijving.
  
  
 
<span id="5.1.2"></span>
 
<span id="5.1.2"></span>
'''5.1.2 Authorized form(s) of name'''
+
'''5.1.2 Geautoriseerde naam (namen)'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To create an authorized access point that uniquely identifies a corporate body, person or family.
+
Het creëren van een geautoriseerde ontsluitingsterm die een organisatie, persoon of
 +
familie eenduidig identificeert.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the standardized form of name for the entity being described in accordance with any relevant national or international conventions or rules applied by the agency that created the authority record. Use dates, place, jurisdiction, occupation, epithet and other qualifiers as appropriate to distinguish the authorized form of name from those of other entities with similar names. Specify separately in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) which set of rules has been applied for this element.
+
Leg de gestandaardiseerde naam van de beschreven entiteit vast in overeenstemming met relevante nationale of internationale afspraken of regels gebruikt door de instantie die de geautoriseerde beschrijving creëert. Gebruik, waar nodig, datering, plaats, juridische context, beroep, bijnaam en andere kwalificaties teneinde de geautoriseerde naam te onderscheiden van die van andere entiteiten met dezelfde naam. Specificeer apart in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]) welke set van regels voor dit element gebruikt werd.
  
  
 
<span id="5.1.3"></span>
 
<span id="5.1.3"></span>
'''5.1.3 Parallel forms of name'''
+
'''5.1.3 Parallelle namen'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the various forms in which the Authorized form of name occurs in other languages or script form(s).
+
Het aangeven van de verschillende vormen waarin de geautoriseerde naam voorkomt in
 +
andere talen of schriftsoorten.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the parallel form(s) of name in accordance with any relevant national or international conventions or rules applied by the agency that created the authority record, including any necessary sub elements and/or qualifiers required by those conventions or rules. Specify in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) which rules have been applied.
+
Leg de parallelle naam (namen) vast in overeenstemming met relevante nationale of internationale afspraken of regels gebruikt door de instantie die de geautoriseerde beschrijving creëert, met inbegrip van de nodige subelementen en kwalificaties die door die afspraken of regels vereist worden. Specificeer in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]) welke regels werden toegepast.
  
  
 
<span id="5.1.4"></span>
 
<span id="5.1.4"></span>
'''5.1.4 Standardized forms of name according to other rules'''
+
'''5.1.4 Namen gestandaardiseerd volgens andere regels'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate standardized forms of name for the corporate body, person or family that have been constructed according to rules other than those used to construct the authorised form of name. This can facilitate the sharing of authority records between different professional communities.
+
Het aangeven van gestandaardiseerde namen voor de organisatie, persoon of familie, geformuleerd volgens andere regels dan degene die gebruikt werden voor het opstellen van de geautoriseerde naam. Dit kan het delen van geautoriseerde beschrijvingen tussen verschillende vakgebieden mogelijk maken.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the standardized form of name for the entity being described in accordance with other conventions or rules. Specify the rules and/or if appropriate the name of the agency by which these standardized forms of name have been constructed.
+
Leg de gestandaardiseerde naam van de beschreven entiteit vast, in overeenstemming met andere afspraken of regels. Specificeer de regels en/of, indien gepast, de naam van de instantie die deze gestandaardiseerde namen heeft geformuleerd
  
  
 
<span id="5.1.5"></span>
 
<span id="5.1.5"></span>
'''5.1.5 Other forms of name'''
+
'''5.1.5 Andere namen'''
  
''Purpose:';
+
''Doel:''
  
To indicate any other name(s) for the corporate body, person or family not used elsewhere in the Identity Area.
+
Het aangeven van een andere naam (namen) voor de organisatie, persoon of familie, voor zover ze niet elders in het veld Identiteit voorkomen.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record other names by which the entity may be known, such as:
+
Leg andere namen vast waaronder de entiteit bekend kan zijn, zoals:
*a) other forms of the same name, e.g. acronyms;
+
*a) andere vormen van dezelfde naam, bijvoorbeeld acroniemen;
*b) other names of corporate bodies, for example, changes of name over time and their dates;3
+
*b) andere namen van organisaties, bijvoorbeeld naamsveranderingen doorheen de tijd en hun dateringen;
*c) including pseudonyms, maiden names, etc;
+
*c) andere namen van personen of families, bijvoorbeeld naamsveranderingen doorheen de tijd en hun datering, inclusief pseudoniemen, meisjesnamen, enzovoort;
*d) names and prenominal and postnominal titles of persons and families, e.g. titles of nobility, or titles of honour held by the individual or family.
+
*d) namen en voor of achter de naam gevoegde titels van personen en families, bijvoorbeeld adellijke titels of eretitels die door een individu of familie gevoerd worden.
  
  
 
<span id="5.1.6"></span>
 
<span id="5.1.6"></span>
'''5.1.6 Identifiers for corporate bodies'''
+
'''5.1.6 Identificatiecodes voor organisaties'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To provide any numeric or alpha-numeric identifiers that are used to identify the corporate body.
+
Het geven van numerieke of alfanumerieke identificatiecodes die worden gebruikt om de organisatie te identificeren.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record where possible any official number or other identifier (e.g. a company registration number) for the corporate body and reference the jurisdiction and scheme under which it has been allocated.
+
Leg waar mogelijk een officieel nummer of een andere identificatiecode (bijvoorbeeld een registratienummer van een bedrijf) voor de organisatie vast en verwijs naar het rechtsgebied en het schema waarbinnen het werd toegekend.
  
  
 
<span id="5.2"></span>
 
<span id="5.2"></span>
=== 5.2 Description area ===
+
=== 5.2 Beschrijving ===
 
The purpose of this area is to describe the history, roles, context and activities of the corporate body, person or family.
 
  
The ''Dates of existence'' ([[#5.2.1|5.2.1]]) must be recorded as a separate element.
+
Het doel van dit veld is de geschiedenis, functies, context en activiteiten van een
 +
organisatie, persoon of familie te beschrijven.
  
The information specified in rules 5.2.3-5.2.8 may be recorded as separate, structured elements and/or as narrative text in [[#5.2.2|5.2.2]].
+
De Bestaansperiode ([[#5.2.1|5.2.1]]) moet als een afzonderlijk element worden vastgelegd.
 +
 
 +
De informatie omschreven in regels 5.2.3-5.2.8 kan als afzonderlijke, gestructureerde elementen en/of als lopende tekst in [[#5.2.2|5.2.2]] worden vastgelegd.
  
  
 
<span id="5.2.1"></span>
 
<span id="5.2.1"></span>
'''5.2.1 Dates of existence'''
+
'''5.2.1 Bestaansperiode'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
 
To indicate the dates of existence of the corporate body, person or family.
 
  
''Rule:''
+
Het aangeven van de bestaansperiode van de organisatie, persoon of familie.
  
Record the dates of existence of the entity being described. For corporate bodies include the date of establishment/foundation/enabling legislation and dissolution. For persons include the dates or approximate dates of birth and death or, when these dates are not known, floruit dates. Where parallel systems of dating are used, equivalences may be recorded according to relevant conventions or rules. Specify in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) the system(s) of dating used, e.g. ISO 8601.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Leg van de beschreven entiteit de bestaansperiode vast. Neem voor organisaties de datum van vestiging/oprichting/wettelijk mandaat en opheffing op. Neem voor personen de datums of vermoedelijke datums van geboorte en overlijden op of, wanneer deze datums onbekend zijn, de periode waarin zij actief waren. Waar parallelle dateringssystemen worden gebruikt, kan men in overeenstemming met relevante conventies of regels de datums in de verschillende systemen geven.
 +
Specificeer in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3) het/de gebruikte
 +
dateringssyste(e)m(en), bijvoorbeeld ISO 8601.
  
  
 
<span id="5.2.2"></span>
 
<span id="5.2.2"></span>
'''5.2.2 History'''
+
'''5.2.2 Geschiedenis'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To provide a concise history of the corporate body, person or family.
+
Het verschaffen van een bondige geschiedenis van de organisatie, persoon of familie.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record in narrative form or as a chronology the main life events, activities, achievements and/or roles of the entity being described. This may include information on gender, nationality, family and religious or political affiliations. Wherever possible, supply dates as an integral component of the narrative description.
+
Leg de belangrijkste levensmomenten, activiteiten, prestaties en/of functies van de beschreven entiteit vast in de verhalende vorm of als een chronologische opsomming.  
 +
Hieronder valt ook informatie over geslacht, nationaliteit, familie en religieuze of politieke banden. Laat waar mogelijk dateringen een integraal onderdeel uitmaken van de verhalende beschrijving.
  
  
 
<span id="5.2.3"></span>
 
<span id="5.2.3"></span>
'''5.2.3 Places'''
+
'''5.2.3 Plaatsen'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the predominant places and/or jurisdictions where the corporate body, person or family was based, lived or resided or had some other connection.
+
Het aanduiden van de belangrijkste plaatsen en/of rechtsgebieden waar de organisatie, persoon of familie was gevestigd, woonde of verbleef, of waaraan zij/hij op een andere manier was gelieerd.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the name of the predominant place(s)/jurisdiction(s), together with the nature and covering dates of the relationship with the entity.
+
Leg de namen van de belangrijkste plaatsen/rechtsgebieden vast samen met de aard en het tijdsbestek van hun relatie met de eenheid.
  
  
 
<span id="5.2.4"></span>
 
<span id="5.2.4"></span>
'''5.2.4 Legal status'''
+
'''5.2.4 Rechtsvorm'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the legal status of a corporate body.
+
Het aanduiden van de rechtsvorm van een organisatie.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the legal status and where appropriate the type of corporate body together with the covering dates when this status applied.
+
Leg de rechtsvorm vast en, waar van toepassing, de aard van de organisatie samen met het tijdsbestek waarin deze vorm van toepassing was
  
  
 
<span id="5.2.5"></span>
 
<span id="5.2.5"></span>
'''5.2.5 Functions, occupations and activities'''
+
'''5.2.5 Functies, beroepen en activiteiten'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
 
To indicate the functions, occupations and activities performed by the corporate body, person or family.
 
  
''Rule:''
+
Het aanduiden van de functies, beroepen en activiteiten uitgeoefend door de organisatie, persoon of familie.
  
Record the functions, occupations and activities performed by the entity being described, together with the covering dates when useful. If necessary, describe the nature of the function, occupation or activity.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Leg de functies, beroepen en activiteiten van de beschreven entiteit vast, en waar van nut het tijdsbestek. Beschrijf, indien noodzakelijk, de aard van de functie, het beroep of de activiteit.
  
  
 
<span id="5.2.6"></span>
 
<span id="5.2.6"></span>
'''5.2.6 Mandates/Sources of authority'''
+
'''5.2.6 Mandaten/Gezagsbronnen'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the sources of authority for the corporate body, person or family in terms of its powers, functions, responsibilities or sphere of activities, including territorial.
+
Het aanduiden van de gezagsbronnen van de organisatie, persoon of familie met betrekking tot hun bevoegdheden, functies, verantwoordelijkheden of werkgebied, met inbegrip van het territoriale.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record any document, law, directive or charter which acts as a source of authority for the powers, functions and responsibilities of the entity being described, together with information on the jurisdiction(s) and covering dates when the mandate(s) applied or were changed.
+
Leg alle documenten, wetten, richtlijnen of handvesten vast die gelden als een gezagsbron voor de bevoegdheden, functies en verantwoordelijkheden van de beschreven entiteit, samen met informatie over het rechtsgebied en het tijdsbestek waarbinnen het mandaat van toepassing was of werd gewijzigd.
  
  
 
<span id="5.2.7"></span>
 
<span id="5.2.7"></span>
'''5.2.7 Internal structures / Genealogy'''
+
'''5.2.7 Structuur/Genealogie'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To describe and/or represent the internal administrative structure(s) of a corporate body or the genealogy of a family.
+
Het beschrijven en/of voorstellen van de interne administratieve structuur van een organisatie of de genealogie van een familie.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Describe the internal structure of a corporate body and the dates of any changes to that structure that are significant to the understanding of the way that corporate body conducted its affairs (e.g. by means of dated organization charts).  
+
Beschrijf de interne structuur van een organisatie en geef de datums van alle structuurwijzigingen die bijdragen aan het begrip van de wijze waarop de organisatie haar activiteiten uitvoerde (bijvoorbeeld door middel van gedateerde organogrammen). Beschrijf de genealogie van een familie (bijvoorbeeld door middel van een stamboom) zodanig dat de onderlinge relaties tussen haar leden duidelijk zijn, met inbegrip van het tijdsbestek.
 
 
Describe the genealogy of a family (e.g. by means of a family tree) in a way that demonstrates the inter-relationships of its members with covering dates.
 
  
  
 
<span id="5.2.8"></span>
 
<span id="5.2.8"></span>
'''5.2.8 General context'''
+
'''5.2.8 Algemene context'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To provide significant information on the general social, cultural, economic, political and/or historical context in which the corporate body, person or family operated, lived or was active.
+
Het verschaffen van belangrijke informatie over de algemene sociale, culturele, economische, politieke en/of historische context waarin de organisatie, persoon of familie functioneerde, leefde of actief was.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Provide any significant information on the social, cultural, economic, political and/or historical context in which the entity being described operated.
+
Verschaf alle belangrijke informatie over de sociale, culturele, economische, politieke en/of historische context waarbinnen de beschreven entiteit functioneerde.
  
  
 
<span id="5.3"></span>
 
<span id="5.3"></span>
=== 5.3 Relationships area ===
+
=== 5.3 Relaties ===
  
The purpose of this area is to describe relationships with other corporate bodies, persons and families as may be described in other authority records.
+
Het doel van dit veld is het beschrijven van de relaties met andere organisaties, personen en families die eventueel al in andere geautoriseerde beschrijvingen beschreven zijn.
  
  
 
<span id="5.3.1"></span>
 
<span id="5.3.1"></span>
'''5.3.1 Names / Identifiers of related corporate bodies, persons or families'''
+
'''5.3.1 Namen/Identificatiecodes van verwante organisaties, personen of families'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the names and any unique identifiers of related entities and to support linkages to the authority records for related corporate bodies, persons or families.
+
Het vermelden van namen en unieke identificatiecodes van verwante entiteiten en het mogelijk maken van koppelingen met de geautoriseerde beschrijvingen van verwante organisaties, personen of families
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the authorized form of name and any relevant unique identifiers, including the authority record identifier, for the related entity.
+
Leg de geautoriseerde naam en alle relevante unieke identificatiecodes vast, inclusief de identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving, voor de verwante entiteit.
  
  
 
<span id="5.3.2"></span>
 
<span id="5.3.2"></span>
'''5.3.2 Category of relationship'''
+
'''5.3.2 Relatiecategorie'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To identify the general category of relationship between the entity being described and another corporate body, person or family.
+
Het vaststellen van de algemene relatiecategorie tussen de beschreven entiteit en een andere organisatie, persoon of familie.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record a general category into which the relationship being described falls. Use general categories prescribed by national rules and/or conventions or one of the following four categories. Record in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) any classification scheme used as a source of controlled vocabulary terms to describe the relationship.
+
Leg een algemene categorie vast waartoe de beschreven relatie behoort. Gebruik daarvoor algemene categorieën zoals voorgeschreven in nationale regels en/of afspraken, of één van de volgende vier categorieën. Leg in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]) elk classificatieschema vast waaraan termen zijn ontleend voor een gecontroleerde woordenlijst die gebruikt wordt om de relatie te beschrijven.
  
Hierarchical
+
Hiërarchisch
*Eg. superior/subordinate; controlled/controlling; owner of/owned by)
+
*bijvoorbeeld superieur/ondergeschikt; gecontroleerd/controlerend; eigenaar van/eigendom van
*In a hierarchical relationship an entity may exercise some authority and control over the activities of a number of other corporate bodies, persons or families. An entity may also be subordinate to a number of other corporate bodies, persons or families, as for example a joint-committee or an organization whose superior changed over time.
+
*In een hiërarchische relatie kan een enititeit een vorm van gezag en controle uitoefenen over de activiteiten van andere organisaties, personen of families. Een entiteit kan ook ondergeschikt zijn aan andere organisaties, personen of families, zoals bijvoorbeeld een gemengde commissie of een organisatie wiens superieur wijzigde doorheen de tijd.
  
Temporal
+
Chronologisch
*Eg. predecessor/successor.
+
*bijvoorbeeld voorganger/opvolger
*In a temporal relationship an entity may succeed a number of other corporate bodies, persons or families in exercising some functions and activities. In turn it may be succeeded by a number of other corporate bodies, persons or families.
+
*In een chronologische relatie kan een entiteit bij de uitoefening van sommige functies en activiteiten andere organisaties, personen of families opvolgen. Op haar beurt kan ze door andere organisaties, personen of families worden opgevolgd.  
  
Family
+
Familie
*In a family a person may have a wide circle of relationships with other members of the family and with the family as an entity. Where the genealogical structure of the family is complex it may be appropriate to create separate authority records for each member and link them to parent(s), spouse(s) and child(ren). Alternatively this information may be recorded in the ''Internal structures/Genealogy'' element ([[#5.2.7|5.2.7]]).
+
*In een familie kan een persoon een brede waaier aan relaties hebben met andere leden van de familie en met de familie als een entiteit. Waar de genealogie van de familie complex is kan het zinvol zijn om voor elk lid afzonderlijke geautoriseerde beschrijvingen te creëren en ze te verbinden met ouders, echtgenoten en kinderen. Een alternatief is om deze informatie in het element Structuur/Genealogie ([[#5.2.7|5.2.7]]) vast te leggen.  
  
Associative
+
Associatief
*An associative relationship is a general category for relationships not covered by any of the above (e.g. Provider/client, membership, part/whole, business partner).
+
*Een associatieve relatie is een algemene categorie voor relaties die niet onder één van de bovenstaande vallen (bijvoorbeeld leverancier/klant, lidmaatschap, deel/geheel, zakenpartner).
  
  
 
<span id="5.3.3"></span>
 
<span id="5.3.3"></span>
'''5.3.3 Description of relationship'''
+
'''5.3.3 Beschrijving van de relatie'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To provide a specific description of the nature of the relationship.
+
Het verschaffen van een specifieke beschrijving van de aard van de relatie.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record a precise description of the nature of the relationship between the entity described in this authority record and the other related entity, e.g. superior agency, subordinate agency, owner, predecessor, husband, wife, son, cousin, teacher of, student of, professional colleague. Record in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) any classification scheme used as a source of controlled vocabulary terms to describe the relationship. A narrative description of the history and/or nature of the relationship may also be provided here.
+
Beschrijf nauwkeurig de aard van de relatie van de in deze geautoriseerde beschrijving genoemde entiteit met de andere verwante entiteit, bijvoorbeeld hogere instantie, ondergeschikte instantie, eigenaar, voorganger, echtgenoot, echtgenote, zoon, neef/nicht, leraar van, student van, collega. Leg in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]) elk classificatieschema vast waaraan termen zijn ontleend voor een gecontroleerde woordenlijst die gebruikt wordt om de relatie te beschrijven. Hier kan desgewenst een verhalende beschrijving van de geschiedenis en/of de aard van de relatie worden verschaft.
  
  
 
<span id="5.3.4"></span>
 
<span id="5.3.4"></span>
'''5.3.4 Dates of the relationship'''
+
'''5.3.4 Datering van de relatie'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
 
To indicate the dates of duration of the relationship with another corporate body, person or family.
 
  
''Rule:''
+
Het opgeven van de datums die de duur van de relatie met een andere organisatie, persoon of familie aangeven.
  
Record when relevant the commencement date of the relationship or succession date and, when relevant, the cessation date of the relationship. Specify in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) any systems of dating used, e.g. ISO 8601.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Leg, waar relevant, de begin- of opvolgingsdatum van de relatie vast en, waar relevant, de einddatum. Specificeer de gebruikte dateringssystemen, bijvoorbeeld ISO 8601, in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]).
  
  
 
<span id="5.4"></span>
 
<span id="5.4"></span>
=== 5.4 Control area ===
+
=== 5.4 Beheer ===
  
 
<span id="5.4.1"></span>
 
<span id="5.4.1"></span>
'''5.4.1 Authority record identifier'''
+
'''5.4.1 Identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To identify the authority record uniquely within the context in which it will be used.
+
Het uniek identificeren van de geautoriseerde beschrijving binnen de context waarin ze zal worden gebruikt.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record a unique authority record identifier in accordance with local and/or national conventions. If the authority record is to be used internationally, record the country code of the country in which the authority record was created in accordance with the latest version of ISO 3166 ''Codes for the representation of names of countries''.
+
Leg een unieke identificatiecode voor de geautoriseerde beschrijving vast volgens lokale en/of nationale afspraken. Indien de geautoriseerde beschrijving internationaal gebruikt gaat worden, leg dan de landcode vast van het land waar de geautoriseerde beschrijving werd gemaakt, in overeenstemming met de laatste versie van ISO 3166 Codes for the representation of names of countries.
  
Where the creator of the authority record is an international organization, give the organizational identifier in place of the country code.
+
Als de auteur van de geautoriseerde beschrijving een internationale organisatie is, geef dan de identificatiecode van de organisatie in plaats van de landcode.
  
  
 
<span id="5.4.2"></span>
 
<span id="5.4.2"></span>
'''5.4.2 Institution identifiers'''
+
'''5.4.2 Identificatiecodes van de instelling'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To identify the agency(ies) responsible for the authority record.
+
Het identificeren van de instantie(s) verantwoordelijk voor de geautoriseerde beschrijving.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the full authorized form of name(s) of the agency(ies) responsible for creating, modifying or dissemninating the authority record or, alternatively, record a code for the agency in accordance with the national or international agency code standard. Include reference to any systems of identification used to identify the institutions (e.g. ISO 15511).
+
Leg de volledige geautoriseerde naam(namen) vast van de instantie(s) verantwoordelijk voor het maken, wijzigen of verspreiden van de geautoriseerde beschrijving. Of leg anders een code van de instantie vast in overstemming met de nationale of internationale standaard voor het toekennen van codes aan instanties. Verwijs naar eventuele identificatiesystemen die gebruikt zijn om de instellingen te identificeren (bijvoorbeeld ISO 15511).
  
  
 
<span id="5.4.3"></span>
 
<span id="5.4.3"></span>
'''5.4.3 Rules and/or conventions'''
+
'''5.4.3 Regels en/of afspraken'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
 
To identify the national or international conventions or rules applied in creating the archival authority record.
 
  
''Rule:''
+
Het identificeren van de nationale of internationale afspraken of regels die zijn toegepast
+
bij het maken van de archivistische geautoriseerde beschrijving.
Record the names and where useful the editions or publication dates of the conventions or rules applied. Specify separately which rules have been applied for creating the Authorized form of name. Include reference to any system(s) of dating used to identify dates in this authority record (e.g. ISO 8601).
+
 
 +
''Regel:''
 +
 
 +
Leg de namen en, waar van nut, de uitgaven of publicatiedatums vast van de toegepaste afspraken of regels. Specificeer afzonderlijk de regels die zijn toegepast voor het bepalen van de geautoriseerde naam. Verwijs naar de dateringssystemen die gebruikt zijn om datums in deze geautoriseerde beschrijving vast te stellen (bijvoorbeeld ISO 8601).
  
  
Line 588: Line 528:
 
'''5.4.4 Status'''
 
'''5.4.4 Status'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the drafting status of the authority record so that users can understand the current status of the authority record.
+
Het aangeven van het ontwikkelingsstadium van de geautoriseerde beschrijving zodat gebruikers de actuele status van de geautoriseerde beschrijving kennen.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the current status of the authority record, indicating whether the record is a draft, finalized and/or revised or deleted.
+
Leg de actuele status van de geautoriseerde beschrijving vast en geef daarmee aan of de
 +
beschrijving een concept is, definitief en/of herzien is, of verwijderd is.
  
  
 
<span id="5.4.5"></span>
 
<span id="5.4.5"></span>
'''5.4.5 Level of detail'''
+
'''5.4.5 Niveau van detaillering'''
''Purpose:''
 
  
To indicate whether the authority record applies a minimal, partial or a full level of detail.
+
''Doel:''
  
''Rule:''
+
Het aangeven of de geautoriseerde beschrijving minimaal, gedeeltelijk of volledig ingevuld is.
  
Indicate whether the record consists of a minimal, partial or full level of detail in accordance with relevant international and/or national guidelines and/or rules. In the absence of national guidelines or rules, minimal records are those that consist only of the four essential elements of an ISAAR(CPF) compliant authority record (see [[#4.8|4.8]]), while full records are those that convey information for all relevant ISAAR(CPF) elements of description.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Geef aan of de beschrijving minimaal, gedeeltelijk of volledig ingevuld is, in overeenstemming met relevante internationale en/of nationale richtlijnen en/of regels. Bij het ontbreken van nationale richtlijnen of regels bestaan minimale beschrijvingen louter uit de vier essentiële elementen van een geautoriseerde beschrijving die aan ISAAR(CPF) voldoet (zie [[#4.8|4.8]]), terwijl volledige beschrijvingen gegevens bevatten voor alle relevante ISAAR(CPF)-beschrijvingselementen.
  
  
 
<span id="5.4.6"></span>
 
<span id="5.4.6"></span>
'''5.4.6 Dates of creation, revision or deletion'''
+
'''5.4.6 Datering van aanmaak, herziening of verwijdering'''
 +
 
 +
''Doel:''
  
''Purpose:''
+
Het aangeven wanneer deze geautoriseerde beschrijving werd gemaakt, herzien of verwijderd.
 
To indicate when this authority record was created, revised or deleted.
 
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the date the authority record was created and the dates of any revisions to the record. Specify in the ''Rules and/or conventions'' element ([[#5.4.3|5.4.3]]) the system(s) of dating used, e.g. ISO 8601.
+
Leg de datum vast waarop de geautoriseerde beschrijving werd gemaakt en de datums van eventuele herzieningen van de beschrijving. Specificeer in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3]]) het gebruikte dateringssysteem, bijvoorbeeld ISO 8601.
  
  
 
<span id="5.4.7"></span>
 
<span id="5.4.7"></span>
'''5.4.7 Language(s) and script(s)'''
+
'''5.4.7 Taal en schrift'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To indicate the language(s) and/or script(s) used to create the authority record.
+
Het aangeven van de taal(talen) en/of schrift(en) die zijn gebruikt bij het maken van de geautoriseerde beschrijving.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Record the language(s) and/or script(s) of the archival authority record. Include the appropriate ISO codes for languages (ISO 639-2) and/or scripts (ISO 15924 ''Codes for the representation of names of scripts'').
+
Leg de taal(talen) en/of schrift(en) van de archivistische geautoriseerde beschrijving vast. Neem de betreffende ISO-codes voor talen (ISO 639-2) en/of schriften (ISO 15924 Codes for the representation of names of scripts) op.
  
  
 
<span id="5.4.8"></span>
 
<span id="5.4.8"></span>
'''5.4.8 Sources'''
+
'''5.4.8 Bronnen'''
 +
 
 +
''Doel:''
  
''Purpose:''
+
Het noemen van de bronnen die zijn geraadpleegd bij het maken van de geautoriseerde beschrijving.
  
To identify the sources consulted in creating the authority record.
+
''Regel:''
  
''Rule:''
+
Leg de bronnen vast die zijn geraadpleegd bij het opstellen van de geautoriseerde beschrijving.
style="background:silver"  | Rule
 
|
 
Record the sources consulted in establishing the authority record.
 
  
  
 
<span id="5.4.9"></span>
 
<span id="5.4.9"></span>
'''5.4.9 Maintenance notes'''
+
'''5.4.9 Onderhoud'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
 
To document the creation of and changes to the authority record.
 
  
''Rule:''
+
Het documenteren van de creatie en het wijzigen van de geautoriseerde beschrijving.
  
Record notes pertinent to the creation and maintenance of the authority record. The names of persons responsible for creating the authority record may be recorded here.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Maak aantekeningen over de creatie en het onderhoud van de geautoriseerde beschrijving. Hier kunnen de namen van personen die verantwoordelijk zijn voor het maken van de geautoriseerde beschrijving worden vastgelegd.
  
  
 
<span id="6"></span>
 
<span id="6"></span>
== 6. Relating corporate bodies, persons and families to archival materials and other resources ==
+
== 6. Organisaties, personen en families relateren aan archiefmateriaal en andere bronnen ==  
  
Archival authority records are created primarily to document the context of records creation. To make this documentation useful it is necessary to link the authority records to descriptions of records. Archival authority records can also be linked to other relevant information resources. When such linkages are made it is important to describe the nature of the relationship, where known, between the corporate body, person or family and the linked resource. This Section provides guidance on how such linkages can be created in the context of an archival descriptive system. See Figure 1 for a pictorial representation of this.  
+
Archivistische geautoriseerde beschrijvingen worden in de eerste plaats gecreëerd om de context van archiefvorming te documenteren. Deze documentatie wordt beter bruikbaar door het koppelen van de geautoriseerde beschrijving aan beschrijvingen van archiefstukken. Archivistische geautoriseerde beschrijvingen kunnen ook aan andere relevante gegevensbronnen worden gekoppeld. Wanneer zulke verbanden worden gelegd, is het belangrijk om, waar bekend, de aard van de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de gekoppelde bron te beschrijven. Dit hoofdstuk verschaft advies over hoe zulke koppelingen kunnen worden gecreëerd in de context van een archiefbeschrijvingssysteem.
  
Record relevant information as a free text narrative and/or as structured text as specified in the  elements below and/or links to the resources.
+
Leg relevante gegevens vast als een vrije en/of als gestructureerde tekst zoals gespecificeerd in de onderstaande elementen en/of koppelingen naar de bronnen.
  
  
 
<span id="6.1"></span>
 
<span id="6.1"></span>
'''6.1 Identifiers and titles of related resources'''
+
'''6.1 Identificatiecodes en titels van verwante bronnen'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To identify uniquely the related resources and/or enable the linking of the authority record to a description of the related resources, where such descriptions exist.
+
Het op unieke wijze identificeren van verwante bronnen en/of het mogelijk maken van de koppeling van de geautoriseerde beschrijving met een beschrijving van verwante bronnen, voor zover zulke beschrijvingen bestaan.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Provide the unique identifiers/reference codes and/or titles for the related resources. Where appropriate also provide the identifiers of any separate description of the related resource.
+
Verschaf de unieke identificatiecodes/referenties en/of titels van de verwante bronnen. Verschaf, indien van toepassing, ook de identificatiecodes van elke afzonderlijke beschrijving van de verwante bron.
  
  
 
<span id="6.2"></span>
 
<span id="6.2"></span>
'''6.2 Types of related resources'''
+
'''6.2 Soort verwante bronnen'''
''Purpose:''
 
  
To identify the type of related resource(s) being referenced.
+
''Doel:''
  
''Rule:''
+
Het identificeren van de soort verwante bron(nen) waarnaar wordt verwezen.
+
 
Identify the type of related resources, e.g. Archival materials (fonds, record series, etc), archival description, finding aid, monograph, journal article, web site, photograph, museum collection, documentary film, oral history recording.
+
''Regel:''
 +
 
 +
Identificeer de soort verwante bronnen, bijvoorbeeld archiefmateriaal (archief, reeks, enzovoort), archivistische beschrijving, toegang, monografie, tijdschriftartikel, website, foto, museumverzameling, documentaire film, opname voor mondelinge geschiedenis.
  
  
 
<span id="6.3"></span>
 
<span id="6.3"></span>
'''6.3 Nature of relationships'''
+
'''6.3 Aard van de relaties'''
 +
 
 +
''Doel:''
  
''Purpose:''
+
Het noemen van de aard van de relaties tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bronnen.
  
To identify the nature of the relationships between the corporate body, person or family and the related resources.
+
''Regel:''
  
''Rule:''
+
Beschrijf de aard van de relaties tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bron, bijvoorbeeld archiefvormer, auteur, onderwerp, conservator, houder van auteursrecht, controleur, eigenaar.
 
Describe the nature of the relationships between the corporate body, person or family and the related resource, e.g. creator, author, subject, custodian, copyright owner, controller, owner.
 
  
  
 
<span id="6.4"></span>
 
<span id="6.4"></span>
'''6.4 Dates of related resources and/or relationships'''
+
'''6.4 Datering van verwante bronnen en/of relaties'''
  
''Purpose:''
+
''Doel:''
  
To provide any relevant dates for the related resources and/or the dates of the relationship between the corporate body, person or family and the related resources, and to indicate the significance of those dates.
+
Het verschaffen van relevante datums voor de verwante bronnen en/of de datering van de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bronnen, en het aangeven van de betekenis van deze datums.
  
''Rule:''
+
''Regel:''
  
Provide any relevant dates for the related resources and/or the relationship between the corporate body, person or family and the related resource and describe the significance of those dates.
+
Verschaf alle relevante datums voor de verwante bronnen en/of de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bron en beschrijf de betekenis van die datums.

Latest revision as of 15:29, 28 June 2008

Please note that ICA-AtoM is no longer actively supported by Artefactual Systems.
Visit https://www.accesstomemory.org for information about AtoM, the currently supported version.

International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons and Families

ISAAR(CPF): Internationale Norm voor Archivistische Geautoriseerde Beschrijvingen van Organisaties, Personen en Families

Hoofdpagina > Vereiste bronnen > ISAAR(CPF)

Download the official, complete standard from the ICA website


1. Bereik en Doelstelling

2. Verwante normen en richtlijnen

3. Verklarende lijst van termen en definities

4. Opbouw en gebruik van de norm

5. Elementen van een geautoriseerde beschrijving

6. Organisaties, personen en families relateren aan archiefmateriaal en andere bronnen


1. Bereik en doelstelling

1.1

Deze norm verschaft richtlijnen voor het maken van archivistische geautoriseerde beschrijvingen van entiteiten (organisaties, personen en families) betrokken bij de vorming en het beheer van archieven.


1.2

Archivistische geautoriseerde beschrijvingen kunnen worden gebruikt:

  • a. om een organisatie, persoon of familie als eenheid binnen een archivistisch beschrijvingssysteem te beschrijven; en/of
  • b. om de creatie en het gebruik van ontsluitingstermen in archivistische beschrijvingen te regelen;
  • c. om de relaties te documenteren tussen verschillende archiefvormers en tussen deze entiteiten en de archieven die zij gevormd hebben en/of andere bronnen over of van hen.


1.3

Het beschrijven van archiefvormers is een wezenlijke taak van archivarissen, ongeacht of de beschrijvingen zich in papieren of digitale systemen bevinden. Dit vereist een volledige en geactualiseerde documentatie van de context van archiefvorming en -gebruik, vooral van de herkomst van de archieven.


1.4

De parallelnorm van dit document, ISAD(G): Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven, voorziet in het opnemen van contextgegevens in archivistische beschrijvingen op elk mogelijk niveau. ISAD(G) onderkent ook de mogelijkheid om contextgegevens afzonderlijk vast te leggen en te onderhouden, en om deze contextgegevens te koppelen aan de andere gegevenselementen gebruikt om archieven te beschrijven.


1.5

Er zijn meerdere argumenten waarom het afzonderlijk vastleggen en onderhouden van dit type contextgegevens een essentieel onderdeel van het archivistisch beschrijven is. Deze werkwijze maakt het mogelijk om beschrijvingen van archiefvormers en contextgegevens te koppelen aan beschrijvingen van archiefstukken van diezelfde archiefvormer(s) die mogelijk in verschillende archiefbewaarplaatsen berusten, alsmede ze te koppelen aan beschrijvingen van andere bronnen zoals bibliotheekmateriaal en museumobjecten die met de entiteit verband houden. Zulke relaties bevorderen de uitvoering van het archiefbeheer en ondersteunen het onderzoek.


1.6

Archiefbewaarplaatsen die archiefstukken van eenzelfde bron beheren, kunnen de contextgegevens over deze bron eenvoudiger delen of ernaar verwijzen als die op een gestandaardiseerde manier zijn beheerd. Zo’n standaardisatie is vooral van belang in een internationale context aangezien het delen of koppelen van contextgegevens over nationale grenzen heen kan gaan. Het multinationale karakter van archivering, zowel nu als in het verleden, vormt een stimulans tot internationale standaardisatie die dan weer de uitwisseling van contextgegevens zal bevorderen. Processen zoals kolonisatie, immigratie en handel hebben bijvoorbeeld bijgedragen aan het multinationale karakter van archivering.


1.7

Deze norm stimuleert de creatie van consistente, geschikte en duidelijke beschrijvingen van archiefvormende organisaties, personen en families, met als doel het gemeenschappelijk gebruik van archivistische geautoriseerde beschrijvingen te bevorderen. Hij moet worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale normen.


1.8

Archivistische geautoriseerde beschrijvingen zijn vergelijkbaar met bibliografische geautoriseerde beschrijvingen aangezien beide de creatie van gestandaardiseerde ontsluitingstermen horen te ondersteunen. De naam van de archiefvormer van de beschrijvingseenheid is één van de belangrijkste ontsluitingstermen. Ontsluitingstermen kunnen kwalificaties meekrijgen die essentieel worden geacht om de identiteit van de benoemde entiteit te verhelderen, zodat een nauwkeurig onderscheid kan worden gemaakt tussen verschillende entiteiten met een gelijke of gelijkende naam.


1.9

Archivistische geautoriseerde beschrijvingen moeten echter aan meer eisen voldoen dan bibliografische. Deze aanvullende eisen komen voort uit het belang dat men in archivistische beschrijvingssystemen hecht aan het documenteren van archiefvormers en de context van archiefvorming. Archivistische geautoriseerde beschrijvingen gaan dus veel verder en zullen gewoonlijk meer gegevens bevatten dan bibliografische.


1.10

Het belangrijkste doel van deze norm is dus om algemene richtlijnen te verschaffen voor de standaardisatie van archivistische beschrijvingen van archiefvormers en de context van archiefvorming, die het volgende mogelijk maken:

  • het raadplegen van archieven, gebruik makend van beschrijvingen van de context van archiefvorming, die zijn gekoppeld aan de beschrijvingen van vaak verschillende en fysiek verspreid liggende archiefstukken;
  • de context waarin archieven zijn ontstaan en gebruikt te begrijpen zodat de gebruiker inzicht verwerft in de betekenis en het belang van die archieven;
  • een nauwkeurige identificatie van archiefvormers, met inbegrip van beschrijvingen van de relaties tussen verschillende entiteiten, met name het documenteren van administratieve veranderingen binnen organisaties of veranderingen in de persoonlijke omstandigheden van individuen en families; en
  • de uitwisseling van die beschrijvingen tussen instellingen, systemen en/of netwerken.


1.11

Een archivistische geautoriseerde beschrijving opgesteld volgens deze norm, kan ook worden gebruikt om de naam en identiteit van een organisatie, persoon of familie te beheren in een ontsluitingsterm die verbonden is met de archivistische beschrijvingseenheid.


4. Opbouw en gebruik van de norm

4.1

Deze norm bepaalt welke soort gegevens kunnen worden opgenomen in een archivistische geautoriseerde beschrijving. Hij verschaft richtlijnen voor het opnemen van dergelijke beschrijvingen in een archivistisch beschrijvingssysteem. De inhoud van de gegevenselementen in een geautoriseerde beschrijving zal worden vastgesteld volgens de afspraken en regels van de instantie die haar opstelt.


4.2

Deze norm bestaat uit gegevenselementen, ieder element bestaat uit:

  • a. de naam van het beschrijvingselement;
  • b. een formulering van het doel van het beschrijvingselement;
  • c. een formulering van de regel (of regels) die op het element van toepassing zijn; en
  • d. waar relevant, voorbeelden die de toepassing van de regel illustreren.


4.3

De paragrafen zijn enkel genummerd om ze te kunnen citeren. Deze nummers moet men niet gebruiken om beschrijvingselementen aan te duiden of om de volgorde of structuur van de beschrijvingen voor te schrijven.


4.4

De beschrijvingselementen voor een archivistische geautoriseerde beschrijving zijn ingedeeld in vier velden: 1. Identiteit

  • (met de gegevens die de beschreven entiteit op een unieke wijze identificeren en de gestandaardiseerde ontsluitingstermen voor de geautoriseerde beschrijving definiëren)

2. Beschrijving

  • (met relevante gegevens over aard, context en activiteiten van de beschreven entiteit)

3. Relaties

  • (met gegevens over relaties met andere organisaties, personen en/of families)

4. Beheer

  • (met gegevens die de geautoriseerde beschrijving op een unieke wijze identificeren en met gegevens die aangeven hoe, wanneer en door welke instantie de geautoriseerde beschrijving werd gecreëerd en onderhouden).


4.5

De norm geeft vervolgens in hoofdstuk 6 richtlijnen voor het verbinden van archivistische geautoriseerde beschrijvingen met de beschrijvingen van archiefstukken gevormd door die entiteit en/of met andere gegevensbronnen over of van die entiteit. Hoofdstuk 6 bevat ook datamodellen die de relaties weergeven tussen geautoriseerde beschrijvingen van archiefvormers en beschrijvingen van de archieven gevormd door die entiteiten.


4.6

Appendix A verschaft een concordantie van de beschrijvingselementen tussen de eerste en de huidige uitgave van de norm. Appendix B geeft volledige voorbeelden van archivistische geautoriseerde beschrijvingen die zijn opgesteld volgens deze norm.


4.7

Alle elementen waarop deze regels betrekking hebben, kunnen worden gebruikt, maar de volgende vier elementen zijn noodzakelijk:

  • Soort entiteit (element 5.1.1);
  • Geautoriseerde naam(namen) (element 5.1.2);
  • Bestaansperiode (element 5.2.1); en
  • Identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving (element 5.4.1)


4.8

De aard van de beschreven entiteit en de eisen van het systeem of netwerk waarin de vervaardiger van een archivistische geautoriseerde beschrijving werkt, zullen bepalen welke optionele beschrijvingselementen in een bepaalde geautoriseerde beschrijving worden gebruikt en of deze elementen in een verhalende en/of gestructureerde vorm worden gepresenteerd.


4.9

Veel van de beschrijvingselementen in een volgens ISAAR(CPF) opgestelde geautoriseerde beschrijving zullen worden gebruikt als ontsluitingstermen. Regels en afspraken over de standaardisatie van ontsluitingstermen kunnen zowel nationaal als per taal worden ontwikkeld. De woordenlijsten en afspraken voor het opstellen of selecteren van de inhoud van deze elementen kunnen ook nationaal of per taal worden ontwikkeld. De volgende ISO normen kunnen van pas komen bij de ontwikkeling en het beheer van gecontroleerde woordenlijsten:

  • ISO 5963 Documentation - Methods for examining documents, determining their subjects, and selecting indexing terms;
  • ISO 2788 Documentation - Guidelines for the establishment and development of monolingual thesauri;
  • ISO 5964 Documentation - Guidelines for the establishment and development of multilingual thesauri; and
  • ISO 999 Information and Documentation - Guidelines for the content, organization and presentation of indexes.

Als in een beschrijvingselement een gepubliceerde bron wordt geciteerd, dan wordt aangeraden dat de instantie de laatste versie van ISO 690 Documentation – Bibliographic references - Content, form and structure volgt.


4.10

De voorbeelden in deze norm zijn illustratief, het zijn géén voorschriften. Zij zijn bedoeld om de regels waar ze bij horen te verhelderen, niet om ze uit te breiden. Beschouw noch de voorbeelden, noch de vorm waarin ze worden gepresenteerd als instructies. Om de context van elk voorbeeld duidelijk te maken, wordt het gevolgd door een vermelding, in cursief, van de naam van de instantie die het heeft geleverd. Om de context duidelijk te maken, wordt elk voorbeeld gevolgd door een vermelding, in cursief, van de naam van de instantie die het voorbeeld heeft geleverd. Verdere verklarende aantekeningen kunnen volgen, ook in cursief, voorafgegaan door de afkorting N.B.: Verwar de bronverwijzing van het voorbeeld of mogelijke aantekeningen niet met het voorbeeld zelf.


4.11

Deze norm is bedoeld om gebruikt te worden samen met [[RS-1/nl|ISAD(G) – Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven, 2de uitgave, en met nationale archivistische beschrijvingsnormen. Als deze normen samen worden toegepast binnen een archivistisch beschrijvingssysteem of netwerk, dan zullen geautoriseerde beschrijvingen met beschrijvingen van archieven en omgekeerd worden verbonden. Zie hoofdstuk 6 voor richtlijnen over het leggen van dergelijke relaties. Beschrijvingen van archieven kunnen verbonden worden met archivistische geautoriseerde beschrijvingen via de elementen Naam van de archiefvormer(s) (3.2.1) en Institutionele geschiedenis / Biografie (3.2.2) in een beschrijving die opgesteld is volgens ISAD(G).


4.12

Deze norm is bedoeld om samen met nationale normen en afspraken gebruikt te worden. Archivarissen kunnen bijvoorbeeld nationale normen volgen bij de keuze welke elementen wel of niet mogen worden herhaald. In veel landen eisen archivistische beschrijvingssystemen een enkele Geautoriseerde naam voor een bepaalde entiteit, terwijl in andere landen het toegestaan is om meer dan één Geautoriseerde naam te ontwikkelen.


4.13

Deze norm behandelt slechts een deel van de voorwaarden die nodig zijn om de uitwisseling van archivistische geautoriseerde gegevens mogelijk te maken. Succesvolle digitale uitwisseling van archivistische geautoriseerde gegevens via computernetwerken is afhankelijk van het gebruik van een geschikt communicatieformaat door de bewaarplaatsen die de informatie uitwisselen. Encoded Archival Context (EAC) is een dergelijk communicatieformaat. EAC ondersteunt de uitwisseling via het World Wide Web van archivistische geautoriseerde beschrijvingen die opgesteld zijn volgens ISAAR(CPF). EAC is een Document Type Definition (DTD) in XML (Extensible Markup Language) en SGML (Standard Generalized Markup Language).


5. Elementen van een geautoriseerde beschrijving

5.1 Identiteit

5.1.1 Soort entiteit

Doel:

Het aangeven of de beschreven entiteit een organisatie, persoon of familie is.

Regel:

Specificeer de soort entiteit (organisatie, persoon of familie) die beschreven wordt in deze geautoriseerde beschrijving.


5.1.2 Geautoriseerde naam (namen)

Doel:

Het creëren van een geautoriseerde ontsluitingsterm die een organisatie, persoon of familie eenduidig identificeert.

Regel:

Leg de gestandaardiseerde naam van de beschreven entiteit vast in overeenstemming met relevante nationale of internationale afspraken of regels gebruikt door de instantie die de geautoriseerde beschrijving creëert. Gebruik, waar nodig, datering, plaats, juridische context, beroep, bijnaam en andere kwalificaties teneinde de geautoriseerde naam te onderscheiden van die van andere entiteiten met dezelfde naam. Specificeer apart in het element Regels en/of afspraken (5.4.3) welke set van regels voor dit element gebruikt werd.


5.1.3 Parallelle namen

Doel:

Het aangeven van de verschillende vormen waarin de geautoriseerde naam voorkomt in andere talen of schriftsoorten.

Regel:

Leg de parallelle naam (namen) vast in overeenstemming met relevante nationale of internationale afspraken of regels gebruikt door de instantie die de geautoriseerde beschrijving creëert, met inbegrip van de nodige subelementen en kwalificaties die door die afspraken of regels vereist worden. Specificeer in het element Regels en/of afspraken (5.4.3) welke regels werden toegepast.


5.1.4 Namen gestandaardiseerd volgens andere regels

Doel:

Het aangeven van gestandaardiseerde namen voor de organisatie, persoon of familie, geformuleerd volgens andere regels dan degene die gebruikt werden voor het opstellen van de geautoriseerde naam. Dit kan het delen van geautoriseerde beschrijvingen tussen verschillende vakgebieden mogelijk maken.

Regel:

Leg de gestandaardiseerde naam van de beschreven entiteit vast, in overeenstemming met andere afspraken of regels. Specificeer de regels en/of, indien gepast, de naam van de instantie die deze gestandaardiseerde namen heeft geformuleerd


5.1.5 Andere namen

Doel:

Het aangeven van een andere naam (namen) voor de organisatie, persoon of familie, voor zover ze niet elders in het veld Identiteit voorkomen.

Regel:

Leg andere namen vast waaronder de entiteit bekend kan zijn, zoals:

  • a) andere vormen van dezelfde naam, bijvoorbeeld acroniemen;
  • b) andere namen van organisaties, bijvoorbeeld naamsveranderingen doorheen de tijd en hun dateringen;
  • c) andere namen van personen of families, bijvoorbeeld naamsveranderingen doorheen de tijd en hun datering, inclusief pseudoniemen, meisjesnamen, enzovoort;
  • d) namen en voor of achter de naam gevoegde titels van personen en families, bijvoorbeeld adellijke titels of eretitels die door een individu of familie gevoerd worden.


5.1.6 Identificatiecodes voor organisaties

Doel:

Het geven van numerieke of alfanumerieke identificatiecodes die worden gebruikt om de organisatie te identificeren.

Regel:

Leg waar mogelijk een officieel nummer of een andere identificatiecode (bijvoorbeeld een registratienummer van een bedrijf) voor de organisatie vast en verwijs naar het rechtsgebied en het schema waarbinnen het werd toegekend.


5.2 Beschrijving

Het doel van dit veld is de geschiedenis, functies, context en activiteiten van een organisatie, persoon of familie te beschrijven.

De Bestaansperiode (5.2.1) moet als een afzonderlijk element worden vastgelegd.

De informatie omschreven in regels 5.2.3-5.2.8 kan als afzonderlijke, gestructureerde elementen en/of als lopende tekst in 5.2.2 worden vastgelegd.


5.2.1 Bestaansperiode

Doel:

Het aangeven van de bestaansperiode van de organisatie, persoon of familie.

Regel:

Leg van de beschreven entiteit de bestaansperiode vast. Neem voor organisaties de datum van vestiging/oprichting/wettelijk mandaat en opheffing op. Neem voor personen de datums of vermoedelijke datums van geboorte en overlijden op of, wanneer deze datums onbekend zijn, de periode waarin zij actief waren. Waar parallelle dateringssystemen worden gebruikt, kan men in overeenstemming met relevante conventies of regels de datums in de verschillende systemen geven. Specificeer in het element Regels en/of afspraken ([[#5.4.3|5.4.3) het/de gebruikte dateringssyste(e)m(en), bijvoorbeeld ISO 8601.


5.2.2 Geschiedenis

Doel:

Het verschaffen van een bondige geschiedenis van de organisatie, persoon of familie.

Regel:

Leg de belangrijkste levensmomenten, activiteiten, prestaties en/of functies van de beschreven entiteit vast in de verhalende vorm of als een chronologische opsomming. Hieronder valt ook informatie over geslacht, nationaliteit, familie en religieuze of politieke banden. Laat waar mogelijk dateringen een integraal onderdeel uitmaken van de verhalende beschrijving.


5.2.3 Plaatsen

Doel:

Het aanduiden van de belangrijkste plaatsen en/of rechtsgebieden waar de organisatie, persoon of familie was gevestigd, woonde of verbleef, of waaraan zij/hij op een andere manier was gelieerd.

Regel:

Leg de namen van de belangrijkste plaatsen/rechtsgebieden vast samen met de aard en het tijdsbestek van hun relatie met de eenheid.


5.2.4 Rechtsvorm

Doel:

Het aanduiden van de rechtsvorm van een organisatie.

Regel:

Leg de rechtsvorm vast en, waar van toepassing, de aard van de organisatie samen met het tijdsbestek waarin deze vorm van toepassing was


5.2.5 Functies, beroepen en activiteiten

Doel:

Het aanduiden van de functies, beroepen en activiteiten uitgeoefend door de organisatie, persoon of familie.

Regel:

Leg de functies, beroepen en activiteiten van de beschreven entiteit vast, en waar van nut het tijdsbestek. Beschrijf, indien noodzakelijk, de aard van de functie, het beroep of de activiteit.


5.2.6 Mandaten/Gezagsbronnen

Doel:

Het aanduiden van de gezagsbronnen van de organisatie, persoon of familie met betrekking tot hun bevoegdheden, functies, verantwoordelijkheden of werkgebied, met inbegrip van het territoriale.

Regel:

Leg alle documenten, wetten, richtlijnen of handvesten vast die gelden als een gezagsbron voor de bevoegdheden, functies en verantwoordelijkheden van de beschreven entiteit, samen met informatie over het rechtsgebied en het tijdsbestek waarbinnen het mandaat van toepassing was of werd gewijzigd.


5.2.7 Structuur/Genealogie

Doel:

Het beschrijven en/of voorstellen van de interne administratieve structuur van een organisatie of de genealogie van een familie.

Regel:

Beschrijf de interne structuur van een organisatie en geef de datums van alle structuurwijzigingen die bijdragen aan het begrip van de wijze waarop de organisatie haar activiteiten uitvoerde (bijvoorbeeld door middel van gedateerde organogrammen). Beschrijf de genealogie van een familie (bijvoorbeeld door middel van een stamboom) zodanig dat de onderlinge relaties tussen haar leden duidelijk zijn, met inbegrip van het tijdsbestek.


5.2.8 Algemene context

Doel:

Het verschaffen van belangrijke informatie over de algemene sociale, culturele, economische, politieke en/of historische context waarin de organisatie, persoon of familie functioneerde, leefde of actief was.

Regel:

Verschaf alle belangrijke informatie over de sociale, culturele, economische, politieke en/of historische context waarbinnen de beschreven entiteit functioneerde.


5.3 Relaties

Het doel van dit veld is het beschrijven van de relaties met andere organisaties, personen en families die eventueel al in andere geautoriseerde beschrijvingen beschreven zijn.


5.3.1 Namen/Identificatiecodes van verwante organisaties, personen of families

Doel:

Het vermelden van namen en unieke identificatiecodes van verwante entiteiten en het mogelijk maken van koppelingen met de geautoriseerde beschrijvingen van verwante organisaties, personen of families

Regel:

Leg de geautoriseerde naam en alle relevante unieke identificatiecodes vast, inclusief de identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving, voor de verwante entiteit.


5.3.2 Relatiecategorie

Doel:

Het vaststellen van de algemene relatiecategorie tussen de beschreven entiteit en een andere organisatie, persoon of familie.

Regel:

Leg een algemene categorie vast waartoe de beschreven relatie behoort. Gebruik daarvoor algemene categorieën zoals voorgeschreven in nationale regels en/of afspraken, of één van de volgende vier categorieën. Leg in het element Regels en/of afspraken (5.4.3) elk classificatieschema vast waaraan termen zijn ontleend voor een gecontroleerde woordenlijst die gebruikt wordt om de relatie te beschrijven.

Hiërarchisch

  • bijvoorbeeld superieur/ondergeschikt; gecontroleerd/controlerend; eigenaar van/eigendom van
  • In een hiërarchische relatie kan een enititeit een vorm van gezag en controle uitoefenen over de activiteiten van andere organisaties, personen of families. Een entiteit kan ook ondergeschikt zijn aan andere organisaties, personen of families, zoals bijvoorbeeld een gemengde commissie of een organisatie wiens superieur wijzigde doorheen de tijd.

Chronologisch

  • bijvoorbeeld voorganger/opvolger
  • In een chronologische relatie kan een entiteit bij de uitoefening van sommige functies en activiteiten andere organisaties, personen of families opvolgen. Op haar beurt kan ze door andere organisaties, personen of families worden opgevolgd.

Familie

  • In een familie kan een persoon een brede waaier aan relaties hebben met andere leden van de familie en met de familie als een entiteit. Waar de genealogie van de familie complex is kan het zinvol zijn om voor elk lid afzonderlijke geautoriseerde beschrijvingen te creëren en ze te verbinden met ouders, echtgenoten en kinderen. Een alternatief is om deze informatie in het element Structuur/Genealogie (5.2.7) vast te leggen.

Associatief

  • Een associatieve relatie is een algemene categorie voor relaties die niet onder één van de bovenstaande vallen (bijvoorbeeld leverancier/klant, lidmaatschap, deel/geheel, zakenpartner).


5.3.3 Beschrijving van de relatie

Doel:

Het verschaffen van een specifieke beschrijving van de aard van de relatie.

Regel:

Beschrijf nauwkeurig de aard van de relatie van de in deze geautoriseerde beschrijving genoemde entiteit met de andere verwante entiteit, bijvoorbeeld hogere instantie, ondergeschikte instantie, eigenaar, voorganger, echtgenoot, echtgenote, zoon, neef/nicht, leraar van, student van, collega. Leg in het element Regels en/of afspraken (5.4.3) elk classificatieschema vast waaraan termen zijn ontleend voor een gecontroleerde woordenlijst die gebruikt wordt om de relatie te beschrijven. Hier kan desgewenst een verhalende beschrijving van de geschiedenis en/of de aard van de relatie worden verschaft.


5.3.4 Datering van de relatie

Doel:

Het opgeven van de datums die de duur van de relatie met een andere organisatie, persoon of familie aangeven.

Regel:

Leg, waar relevant, de begin- of opvolgingsdatum van de relatie vast en, waar relevant, de einddatum. Specificeer de gebruikte dateringssystemen, bijvoorbeeld ISO 8601, in het element Regels en/of afspraken (5.4.3).


5.4 Beheer

5.4.1 Identificatiecode van de geautoriseerde beschrijving

Doel:

Het uniek identificeren van de geautoriseerde beschrijving binnen de context waarin ze zal worden gebruikt.

Regel:

Leg een unieke identificatiecode voor de geautoriseerde beschrijving vast volgens lokale en/of nationale afspraken. Indien de geautoriseerde beschrijving internationaal gebruikt gaat worden, leg dan de landcode vast van het land waar de geautoriseerde beschrijving werd gemaakt, in overeenstemming met de laatste versie van ISO 3166 Codes for the representation of names of countries.

Als de auteur van de geautoriseerde beschrijving een internationale organisatie is, geef dan de identificatiecode van de organisatie in plaats van de landcode.


5.4.2 Identificatiecodes van de instelling

Doel:

Het identificeren van de instantie(s) verantwoordelijk voor de geautoriseerde beschrijving.

Regel:

Leg de volledige geautoriseerde naam(namen) vast van de instantie(s) verantwoordelijk voor het maken, wijzigen of verspreiden van de geautoriseerde beschrijving. Of leg anders een code van de instantie vast in overstemming met de nationale of internationale standaard voor het toekennen van codes aan instanties. Verwijs naar eventuele identificatiesystemen die gebruikt zijn om de instellingen te identificeren (bijvoorbeeld ISO 15511).


5.4.3 Regels en/of afspraken

Doel:

Het identificeren van de nationale of internationale afspraken of regels die zijn toegepast bij het maken van de archivistische geautoriseerde beschrijving.

Regel:

Leg de namen en, waar van nut, de uitgaven of publicatiedatums vast van de toegepaste afspraken of regels. Specificeer afzonderlijk de regels die zijn toegepast voor het bepalen van de geautoriseerde naam. Verwijs naar de dateringssystemen die gebruikt zijn om datums in deze geautoriseerde beschrijving vast te stellen (bijvoorbeeld ISO 8601).


5.4.4 Status

Doel:

Het aangeven van het ontwikkelingsstadium van de geautoriseerde beschrijving zodat gebruikers de actuele status van de geautoriseerde beschrijving kennen.

Regel:

Leg de actuele status van de geautoriseerde beschrijving vast en geef daarmee aan of de beschrijving een concept is, definitief en/of herzien is, of verwijderd is.


5.4.5 Niveau van detaillering

Doel:

Het aangeven of de geautoriseerde beschrijving minimaal, gedeeltelijk of volledig ingevuld is.

Regel:

Geef aan of de beschrijving minimaal, gedeeltelijk of volledig ingevuld is, in overeenstemming met relevante internationale en/of nationale richtlijnen en/of regels. Bij het ontbreken van nationale richtlijnen of regels bestaan minimale beschrijvingen louter uit de vier essentiële elementen van een geautoriseerde beschrijving die aan ISAAR(CPF) voldoet (zie 4.8), terwijl volledige beschrijvingen gegevens bevatten voor alle relevante ISAAR(CPF)-beschrijvingselementen.


5.4.6 Datering van aanmaak, herziening of verwijdering

Doel:

Het aangeven wanneer deze geautoriseerde beschrijving werd gemaakt, herzien of verwijderd.

Regel:

Leg de datum vast waarop de geautoriseerde beschrijving werd gemaakt en de datums van eventuele herzieningen van de beschrijving. Specificeer in het element Regels en/of afspraken (5.4.3) het gebruikte dateringssysteem, bijvoorbeeld ISO 8601.


5.4.7 Taal en schrift

Doel:

Het aangeven van de taal(talen) en/of schrift(en) die zijn gebruikt bij het maken van de geautoriseerde beschrijving.

Regel:

Leg de taal(talen) en/of schrift(en) van de archivistische geautoriseerde beschrijving vast. Neem de betreffende ISO-codes voor talen (ISO 639-2) en/of schriften (ISO 15924 Codes for the representation of names of scripts) op.


5.4.8 Bronnen

Doel:

Het noemen van de bronnen die zijn geraadpleegd bij het maken van de geautoriseerde beschrijving.

Regel:

Leg de bronnen vast die zijn geraadpleegd bij het opstellen van de geautoriseerde beschrijving.


5.4.9 Onderhoud

Doel:

Het documenteren van de creatie en het wijzigen van de geautoriseerde beschrijving.

Regel:

Maak aantekeningen over de creatie en het onderhoud van de geautoriseerde beschrijving. Hier kunnen de namen van personen die verantwoordelijk zijn voor het maken van de geautoriseerde beschrijving worden vastgelegd.


6. Organisaties, personen en families relateren aan archiefmateriaal en andere bronnen

Archivistische geautoriseerde beschrijvingen worden in de eerste plaats gecreëerd om de context van archiefvorming te documenteren. Deze documentatie wordt beter bruikbaar door het koppelen van de geautoriseerde beschrijving aan beschrijvingen van archiefstukken. Archivistische geautoriseerde beschrijvingen kunnen ook aan andere relevante gegevensbronnen worden gekoppeld. Wanneer zulke verbanden worden gelegd, is het belangrijk om, waar bekend, de aard van de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de gekoppelde bron te beschrijven. Dit hoofdstuk verschaft advies over hoe zulke koppelingen kunnen worden gecreëerd in de context van een archiefbeschrijvingssysteem.

Leg relevante gegevens vast als een vrije en/of als gestructureerde tekst zoals gespecificeerd in de onderstaande elementen en/of koppelingen naar de bronnen.


6.1 Identificatiecodes en titels van verwante bronnen

Doel:

Het op unieke wijze identificeren van verwante bronnen en/of het mogelijk maken van de koppeling van de geautoriseerde beschrijving met een beschrijving van verwante bronnen, voor zover zulke beschrijvingen bestaan.

Regel:

Verschaf de unieke identificatiecodes/referenties en/of titels van de verwante bronnen. Verschaf, indien van toepassing, ook de identificatiecodes van elke afzonderlijke beschrijving van de verwante bron.


6.2 Soort verwante bronnen

Doel:

Het identificeren van de soort verwante bron(nen) waarnaar wordt verwezen.

Regel:

Identificeer de soort verwante bronnen, bijvoorbeeld archiefmateriaal (archief, reeks, enzovoort), archivistische beschrijving, toegang, monografie, tijdschriftartikel, website, foto, museumverzameling, documentaire film, opname voor mondelinge geschiedenis.


6.3 Aard van de relaties

Doel:

Het noemen van de aard van de relaties tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bronnen.

Regel:

Beschrijf de aard van de relaties tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bron, bijvoorbeeld archiefvormer, auteur, onderwerp, conservator, houder van auteursrecht, controleur, eigenaar.


6.4 Datering van verwante bronnen en/of relaties

Doel:

Het verschaffen van relevante datums voor de verwante bronnen en/of de datering van de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bronnen, en het aangeven van de betekenis van deze datums.

Regel:

Verschaf alle relevante datums voor de verwante bronnen en/of de relatie tussen de organisatie, persoon of familie en de verwante bron en beschrijf de betekenis van die datums.